Nationaal Park Lage Venen - Content page

Van Taxandria naar een Nationaal Park De Lage Venen

Het grensgebied tussen Turnhout (B), Tilburg (NL) en Eindhoven (NL) is uniek in verschillende opzichten. Door over de grens en sectoren de krachten te bundelen kan het in de toekomst uitgroeien tot een Nationale Park. Daarom diendenen we in mei 2023 een masterplan in en hopen zo om weldra de erkenning in de wacht te slepen.

> Van Taxandria …

> … naar Nationaal Park De Lage Venen

> Visie en strategie Nationaal Park

> Aanpak uitbouw Nationaal Park

> Meer info?

Van Taxandria …

De kandidatuur voor het nationaal park vertrekt vanuit een unieke positionering. Taxandria is een term die door de Romeinen werd geïntroduceerd voor de hele Kempen, maar actueel vooral wordt gebruikt om het grensgebied tussen Turnhout (B), Tilburg (NL) en Eindhoven (NL) aan te duiden. Het gebruik van de historische benaming verwijst ook naar het karakteristieke Kempense landschap met een rijke en unieke ontstaansgeschiedenis. Taxandria heeft alle troeven om uit te groeien tot een echte publiekstrekker. De streek biedt een uniek pallet aan ervaringen met natuur, cultuur, erfgoed en gastronomie op relatief korte afstand van elkaar. De heide, vennen en bossen brengen nu al heel wat bezoekers op de been. Deze ingrediënten samen vormen een ideale basis voor een natuurgerichte, grensoverschrijdende streekontwikkeling. 

Taxandria is de Vlaamse tegenhanger van de Hoge Venen. De venen van de Kempen liggen op een laagplateau. Als bezoeker ervaar je het hoogteverschil niet, maar voel je het veen onder je voeten veren en zie je de vennen blinken als een spiegel in het landschap. De naam verenigt versnipperd gebied en is tegelijk ook een ambitieus statement. We zetten Taxandria op de kaart als een uitgestrekte, waardevolle en intrigerende streek met een heel eigen karakter. Daarom noemen we Taxandria graag ‘De Lage Venen’. Zo wordt het a reason to come. En een gebied waar we samen met alle actoren aan willen werken.

Eugeen Machielsen, schilderij van De Liereman (datum ongekend) 

@ Collectie Hofke van Chantraine

… naar Nationaal Park De Lage Venen

De kern van het Nationaal Park wordt gevormd door een netwerk van uitgestrekte en waardevolle natuurgebieden in het grensgebied. Ze vormen de ruggengraat en tevens belangrijkste attractiepolen van het Nationaal Park. Het bestaat vooral uit karakteristieke Kempense biotopen zoals bossen, heide, veengebieden, vennen, moerassen en beekvalleien die al eeuwenlang een leefgebied vormen van unieke, tot de verbeelding sprekende soorten die naast kwaliteitsindicatoren ook uithangborden kunnen zijn voor bezoekers van het Nationaal Park. Het merendeel van deze gebieden maken deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN), Natuurnetwerk Brabant of is aangeduid als Natura 2000. 

Aan Vlaamse zijde liggen grote natuurcomplexen zoals het Turnhouts Vennengebied (Turnhout en Merksplas), Landschap De Liereman (Oud-Turnhout en Arendonk), de Gewestbossen van Ravels, de Hoge Vijverbossen (Arendonk), Goorken - Rode Del (Arendonk) en het complex van de Postelse bossen (Mol). Aan Nederlandse zijde wordt dit netwerk vervolledigd met gebieden zoals Regte Heide-Riels Laag (Goirle), Gorp en Roovert (Hilvarenbeek), Neterselse Heide (Netersel), De Reuselse Moeren, Beleven en Grote Cirkel (Reusel-de Mierden), Landgoed de Utrecht (Hilvarenbeek en Reusel - De Mierden), boswachterij De Kempen met de Cartier- en Hapertse Heide (Bladel), enz. Ze vormen samen een indrukwekkende cluster aan beschermde natuur.

‘De Lage Venen’ is een specifieke én gedeelde identiteit voor deze regio die onder de vlag van een nationaal park versterkt en verder uitgewerkt wordt.

Visie en strategie Nationaal Park

De voorbije decennia is geleidelijk aan een breder maatschappelijk besef gegroeid dat het voornoemde grensgebied over een uniek natuurlijk kapitaal beschikt, dat in de eerste plaats gekoesterd en verder ontwikkeld moet worden, maar tegelijk ook kan fungeren als een motor voor duurzame streekontwikkeling. In het ‘Masterplan De Lage Venen’ is de visie uitgewerkt in een aantal ruimtelijke ambities:

• Herstellen sponswerking van het watersysteem en reactiveren veenlandschap
• Connecteren natuurkernen en Ruimte voor wilde natuur
• Leesbaar maken van de ontginningsgeschiedenis
• Ontwikkelen van gebiedsgerichte bedrijfsmodellen op basis van koppelkansen tussen landbouw, bosbouw en natuurontwikkeling
• Sluiten van kringlopen en de juiste teelt op de juiste plaats

Hoe bouwen we aan het Nationaal Park

Het Operationeel Plan De Lage Venen bestaat uit een gedetailleerd actieprogramma, een aanzet tot governance, een toelichting bij de werking van het projectbureau, een raming van het benodigde budget, acties rond draagvlak en een aanzet tot onderzoeksprogramma’s. Het operationeel plan is een concrete vertaling van het masterplan voor de eerste 6 jaar. Het operationeel plan sluit maximaal aan bij bestaande visies, beleid, plannen en gebiedsprogramma’s in de grensregio. We zetten in op 4 strategische pijlers:

1. Uitbouw van de coalitie en het draagvlak voor het NP De Lage Venen

2. Opbouw en versterking van de identiteit van het NP De Lage Venen

3. Realisatie van het NP De Lage Venen op het terrein

4. Het NP De Lage Venen als labo voor beheermodellen en productontwikkeling

Meer info over de kandidatuurstelling voor Nationaal Park? 

De laatste rechte lijn is ingezet: De Lage Venen is bij de laatste vijf kandidaten voor erkenning als Nationaal Park. De kandidatuur voor de erkenning als Nationaal Park bevat 3 onderdelen: een landschapsbiografie, masterplan en operationeel plan.

Je kan de documenten hier raadplegen.